ಆರಂಭ ಮುಕ್ತಕಗಳು
ಜಗದಮಿತ್ರನ ಕಗ್ಗ ಒಂದು ಆಕಸ್ಮಿಕ ದೈವೀ ಸ್ಫುರಣೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ನನ್ನದು ಅಂಚೆಯವನ ಕೆಲಸದ ರೀತಿ. ನನ್ನೂಳಗೆ ಕುಳಿತು ಬರೆಸುವ ಪರಮಾತ್ಮ ಅರಿವಾಗಿ, ಗುರುವಾಗಿ, ನೆರೆಕೆರೆಯ ಸ್ನೇಹಿತನಂತೇ ಕಂಡ ಆ ಅದ್ಭುತ ಶಕ್ತಿಯ ಸರಳತೆ ಕೂಡ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ನಿಲುಕಿದ ವಿಷಯ. ಹಗ್ಗದಂತೇ ಹೊಸೆಯುವ ಕಗ್ಗದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ನಾ ಬಳಸಿದ ಕೆಲವು ಆರಂಭ ಮುಕ್ತಕಗಳ ಭಾಗ ಇಲ್ಲಿದೆ, ತಮ್ಮ ಆವಗಾಹನೆಗಾಗಿ-
ಹಡಗಿನಲಿ ನಾನೊಂಟಿ ಗುರುತು ಪರಿಚಯವಿರದು
ಹೊಡೆವ ಬಿರುಗಾಳಿ ಜಡಿಮಳೆಗೆ ಅಂಜುವೆನು
ನಡೆವ ಮಾರ್ಗವ ತೋರ್ವನೊಡೆಯ ಇಡಗುಂಜಿಪತಿ
ಬಿಡದೆ ನೆನೆಯುತ್ತ ನಡೆ | ಜಗದಮಿತ್ರ
ನಾಕುಮುಖದಾ ಬೊಮ್ಮ ಬಣ್ಣದರಿವೆಯ ಹರಿಯ
ಸಾಕೇತ ಸಿರಿರಾಮ ವೀಣೆ ಸರಸತಿಯ
ಸಾಕೆನುವವರೆಗು ನೆನೆ ಶಂಭು ಉಮಾಪತಿಯ
ಬೇಕವರು ಜೊತೆಯೊಳಗೆ | ಜಗದಮಿತ್ರ
ಗುರುವ್ಯಾಸ ವಾಲ್ಮೀಕಿ ಆಚಾರ್ಯ ಪೀಠಗಳ
ಕರೆದು ಹರಸಿರಿ ಎನುತ ನ್ಯಾಸಪೂರ್ವದಲಿ
ಬರೆಹ ಓದುಗಳೆಮಗೆ ಅವರಿಚ್ಛೆಯಲಿ ನಡಿಗೆ
ಅರಿವು ಗುರುವಿನ ಕರುಣೆ | ಜಗದಮಿತ್ರ
ಭಾಷೆ ಸಾವಿರವಿರಲಿ ಕೋಶ ಮತ್ತಷ್ಟಿರಲಿ
ದೇಶಗಳು ಹಲವಾರು ಜಗದ ಗುಡಿಯೊಳಗೆ
ವೇಷಭೂಷಣ ವಿವಿಧ ಹಾರ ಪದ್ಧತಿಯಿರಲು
ದೋಷ ಮಾನವ ಸಹಜ | ಜಗದಮಿತ್ರ
ನರನು ನರಕಾಸುರನು ನರವ ಹಿಂಡುತ ಬದುಕೆ
ಹರನ ಗಣಗಳ ಗುಣವ ಹೊತ್ತುಕೊಳಲೇಕೆ ?
ಶಿರಬಾಗಿ ಕರಹಿಡಿಯೆ ಬೆಳೆವುದದು ಬ್ರಾತೃತ್ವ
ವರವು ಮಾನವ ಜನುಮ | ಜಗದಮಿತ್ರ
ವಿಸ್ತರದ ಈ ಗುಡಿಯ ವಿಸ್ತರದಿ ನೀ ನಿಂತು
ಸ್ವಸ್ತಮನದಲಿ ಬಯಸು ಜಗದ ಒಳಿತುಗಳ
ಹಸ್ತಶುದ್ಧಿಯು ನಿನದು ಕೊನೆಗೊಳಿಸು ಕ್ರೌರ್ಯವನು
ಅಸ್ಥಿರವು ಜೀವನವು | ಜಗದಮಿತ್ರ
ಅವರಿವರ ನೋಡಿ ಕಲಿ ಮಾಡಿ ತಿಳಿ ಕೆಲಸಗಳ
ಬೆವರು ಹರಿಯಲಿ ನೊಸಲ ತುದಿಯಿಂದ ಧರೆಗೆ
ಸವಿಯೂಟ ಕೆನೆಮೊಸರು ನಿನ್ನ ಕೈ ಕೆಸರಾಗೆ
ಭುವಿಯು ಕರ್ಮಠರಿಂಗೆ | ಜಗದಮಿತ್ರ
ಮಗುವು ಶೈಶವದಲ್ಲಿ ಆಟಿಕೆಯ ಹಿಡಿದೆತ್ತಿ
ನಗುವುದತಿ ಸಂತಸದಿ ಬಲು ತೃಪ್ತಿಯಿಂದ
ಬಿಗುವಿದೀ ಜೀವನವು ಮಗುಬೆಳೆದು ದುಡಿಯುವೊಲು
ನಗುವಳುವು ಬದಲುವಿಕೆ | ಜಗದಮಿತ್ರ
ಹೊಡೆವ ಬಿರುಗಾಳಿ ಜಡಿಮಳೆಗೆ ಅಂಜುವೆನು
ನಡೆವ ಮಾರ್ಗವ ತೋರ್ವನೊಡೆಯ ಇಡಗುಂಜಿಪತಿ
ಬಿಡದೆ ನೆನೆಯುತ್ತ ನಡೆ | ಜಗದಮಿತ್ರ
ನಾಕುಮುಖದಾ ಬೊಮ್ಮ ಬಣ್ಣದರಿವೆಯ ಹರಿಯ
ಸಾಕೇತ ಸಿರಿರಾಮ ವೀಣೆ ಸರಸತಿಯ
ಸಾಕೆನುವವರೆಗು ನೆನೆ ಶಂಭು ಉಮಾಪತಿಯ
ಬೇಕವರು ಜೊತೆಯೊಳಗೆ | ಜಗದಮಿತ್ರ
ಗುರುವ್ಯಾಸ ವಾಲ್ಮೀಕಿ ಆಚಾರ್ಯ ಪೀಠಗಳ
ಕರೆದು ಹರಸಿರಿ ಎನುತ ನ್ಯಾಸಪೂರ್ವದಲಿ
ಬರೆಹ ಓದುಗಳೆಮಗೆ ಅವರಿಚ್ಛೆಯಲಿ ನಡಿಗೆ
ಅರಿವು ಗುರುವಿನ ಕರುಣೆ | ಜಗದಮಿತ್ರ
ಭಾಷೆ ಸಾವಿರವಿರಲಿ ಕೋಶ ಮತ್ತಷ್ಟಿರಲಿ
ದೇಶಗಳು ಹಲವಾರು ಜಗದ ಗುಡಿಯೊಳಗೆ
ವೇಷಭೂಷಣ ವಿವಿಧ ಹಾರ ಪದ್ಧತಿಯಿರಲು
ದೋಷ ಮಾನವ ಸಹಜ | ಜಗದಮಿತ್ರ
ನರನು ನರಕಾಸುರನು ನರವ ಹಿಂಡುತ ಬದುಕೆ
ಹರನ ಗಣಗಳ ಗುಣವ ಹೊತ್ತುಕೊಳಲೇಕೆ ?
ಶಿರಬಾಗಿ ಕರಹಿಡಿಯೆ ಬೆಳೆವುದದು ಬ್ರಾತೃತ್ವ
ವರವು ಮಾನವ ಜನುಮ | ಜಗದಮಿತ್ರ
ವಿಸ್ತರದ ಈ ಗುಡಿಯ ವಿಸ್ತರದಿ ನೀ ನಿಂತು
ಸ್ವಸ್ತಮನದಲಿ ಬಯಸು ಜಗದ ಒಳಿತುಗಳ
ಹಸ್ತಶುದ್ಧಿಯು ನಿನದು ಕೊನೆಗೊಳಿಸು ಕ್ರೌರ್ಯವನು
ಅಸ್ಥಿರವು ಜೀವನವು | ಜಗದಮಿತ್ರ
ಅವರಿವರ ನೋಡಿ ಕಲಿ ಮಾಡಿ ತಿಳಿ ಕೆಲಸಗಳ
ಬೆವರು ಹರಿಯಲಿ ನೊಸಲ ತುದಿಯಿಂದ ಧರೆಗೆ
ಸವಿಯೂಟ ಕೆನೆಮೊಸರು ನಿನ್ನ ಕೈ ಕೆಸರಾಗೆ
ಭುವಿಯು ಕರ್ಮಠರಿಂಗೆ | ಜಗದಮಿತ್ರ
ಮಗುವು ಶೈಶವದಲ್ಲಿ ಆಟಿಕೆಯ ಹಿಡಿದೆತ್ತಿ
ನಗುವುದತಿ ಸಂತಸದಿ ಬಲು ತೃಪ್ತಿಯಿಂದ
ಬಿಗುವಿದೀ ಜೀವನವು ಮಗುಬೆಳೆದು ದುಡಿಯುವೊಲು
ನಗುವಳುವು ಬದಲುವಿಕೆ | ಜಗದಮಿತ್ರ